Nieuw! We geven elke gemeente een klimaatadaptatierapport

Nieuw! We geven elke gemeente een klimaatadaptatierapport

Wat is de impact van overstromingen, hitte en verdroging op je gemeente, nu en in de toekomst? Welke maatregelen zijn nodig om ze de baas te kunnen? Via het online platform provincies.incijfers.be kan elke gemeente voortaan een rapport met klimaatscenario’s en een rapport over adaptatiemaatregelen downloaden!

Het verzamelen van cijfergegevens rond bijvoorbeeld ontharding, vergroening, … is voor veel gemeenten een struikelblok om de vooruitgang en de impact van het klimaatbeleid in kaart te brengen. Voor elke gemeente biedt de provincie een rapport ‘Klimaatscenario’ aan waar je kan inzoomen op de effecten van hitte, overstroming en verdroging specifiek in je gemeente. De klimaatverandering slaat niet overal even hard toe: veel hangt samen met de verhardingsgraad, de beschikbare natuur, water enz.

Daarom is ook het gemeentelijk rapport ‘Adaptatiemaatregelen’ voor iedere gemeente verschillend. Op welke maatregelen moet jouw gemeente inzetten? We geven advies over 4 type maatregelen die jouw inwoners beschermen tegen overstromingen, droogte en hitte:

  1. ontharding
  2. biodiversiteit en natuur
  3. watervoorraden 
  4. warmteafvoer
© Website vrt.be/vrtnws

Benieuwd?

Lees op de vrt-nieuwssite zeker het artikel ‘Waar in Vlaanderen gaat klimaatopwarming grootste impact hebben? En waar net minder?‘ Hier worden de getallen toegelicht en toont gemeente Kontich hoe zij  adaptatiemaatregelen namen bij de oude spoorwegberm.

Op zoek naar de rapporten van jouw gemeente?

Surf naar provincies.in.cijfers en klik op de naam van je gemeente om je gepersonaliseerde rapporten te downloaden.

Download het rapport Klimaatscenario’s
Download het rapport Adaptatiemaatregelen →
Je kan ook nog steeds het rapport Klimaat en energie downloaden met alle data over de klimaat en energie van jouw gemeente  →

Gerelateerde actie

We voorzien tools, adviezen en informatie om het klimaatbeleid van lokale besturen te ondersteunen en te versterken.

Aan de slag met Plan Vandaag: meer mensen op de fiets

Aan de slag met Plan Vandaag: meer mensen op de fiets

Geregeld neemt een van onze provinciale collega’s je mee langs een van hun klimaatprojecten. Op dat moment vind je ook alle andere acties van de bijhorende doelstelling online. 

Vandaag stellen we je Sara Van Elsacker voor. Ze werkt als adviseur Mobiliteit om zoveel mogelijk mensen op de fiets te krijgen.  Zo helpt ze mee aan een gezonde mobiliteit, met minder CO2-uitstoot. En dat is één van de hoofddoelen van Plan Vandaag. 

Binnen enkele weken vertelt adviseur Lies Cambie je meer over haar inspanningen om onze economie klimaatveilig en klimaatneutraal te organiseren. 

Vorige slide
Volgende slide

Gerelateerde actie

Een vlotte en comfortabele verbinding. voor fietsers, fietsostrade, ligt langs rechtlijnige infrastructuren zoals spoorwegen, autosnelwegen en kanalen. We leggen verschillende prioritaire fietsostrades aan. Hierbij zorgen we voor het volledige pakket, van concept tot aanleg.

Waar kunnen serres warmte delen met hun buren?

Waar kunnen serres warmte delen met hun buren?

Onze provincie heeft maar liefst 1000 ha aan serres op haar grondgebied. In deze serres kweken tuinbouwers  tomaten, aardbeien, paprika’s, komkommers en meer van dat lekkers. Hiervoor hebben ze veel warmte nodig om de koude buiten te houden, elektriciteit voor de verlichting en extra CO2 als meststof voor de planten.  

Om de CO2-uitstoot van onze provincie naar beneden te krijgen, proberen we zo zuinig mogelijk om te gaan met fossiele energie. Omdat we in de glastuinbouw net veel warmte en CO2 nodig hebben, zijn hier heel wat mogelijkheden om in te zetten op warmtenetten. Bij warmtenetten wisselen warmtegever en warmtenemer (rest)warmte uit. Afhankelijk van de situatie is de serre warmtegever of warmtenemer. 

De serre als warmtegever:  

Een glastuinbouwbedrijf met een grote WKK kan duurzame warmte leveren aan een nabijgelegen warmtevrager. Dit levert schaalvoordelen op en kan voordelig zijn voor de landbouwer en zijn buren. Want, hierdoor kan hij een installatie plaatsen met een hoger vermogen waardoor de efficiëntie in vele gevallen verhoogt. De landbouwer kan dus zuiniger warmte opwekken en de warmtevrager kan goedkoop warmte afnemen om zijn gebouwen te verwarmen. Dit kan een woonwijk zijn, maar ook een kippenboer die zijn stallen moet verwarmen, een zwembad of een woonzorgcentrum. 

De serre als warmtenemer:  

Een serre kan natuurlijk ook restwarmte gebruiken van een industrieel proces in de buurt of van een andere duurzame warmtebron in de directe omgeving. De serre kan dan goedkoper en klimaatvriendelijker warmte gebruiken en hoeft zelf minder op te wekken. Glastuinbouwers zijn interessante partners omdat ze ook de CO2 van de verbranding kunnen gebruiken. Net als hierboven kan de warmtegever een grotere WKK of andere warmtebron installeren, wat voor een hoger rendement zorgt.  

Glastuinbouwgebiedscan? Zoektocht naar geschikte koppelingen! 

Het aanleggen van een warmtenet heeft natuurlijk een hoge kostprijs. Zo moeten er heel wat leidingen gelegd worden en moeten de installatie van de ontvanger aangepast worden, zodat de warmte gebruikt kan worden. Dit maakt dat een warmtenet in de praktijk niet altijd rendabel is én vooral makkelijker op te starten op het moment van een nieuwbouw, uitbreiding, werken aan de verwarmingsinstallaties,…  

Om het hele proces te vergemakkelijken en zoveel mogelijk kansen te grijpen, gingen we aan de slag! In 2019 maakte het Vlaams Energie- en Klimaatagentschap (VEKA) een warmtekaart waarop onder andere de groot- en kleinverbruikers, de WKK’s en de warmtevraagdichtheid te vinden zijn. Onze energiemakelaar en POM Antwerpen gingen met deze en andere gegevens aan het werk. Ze maakten een analyse op de digitale kaarten van onze provincie en koppelde hier een schatting van de investeringskosten aan. Deze glastuinbouwgebiedscan geeft een eerste kijk op de haalbaarheid en kansen voor een bepaald gebied. Hierbij komen zowel grote als kleine kansen naar boven.  

Voorbeeld van een gebiedscan.

Geen warmtenet zonder communicatie 

Aangezien warmtenetten vooral gelegd worden bij een uitbreiding of nieuwbouw is het dus belangrijk dat de mogelijkheden ruim op voorhand onderzocht worden. Als de geïnteresseerde partners op voorhand weten wat kan, staan ze klaar om in gang te schieten als een van de partners investeert in een zuinigere energie-installatie, uitbreiding of nieuwbouw.  

Benieuwd?  

Wil je als glastuinbouwer of gemeente inzicht krijgen in de mogelijkheden? Neem dan contact op met Stan Verdonck. Hij neemt de analyse van jouw omgeving graag met je door op zoek naar partners en wie weet een nieuw warmtenet. 

Gerelateerde actie

Lokale besturen en landbouwbedrijven kunnen beroep doen op een energiemakelaar die hen helpt zoeken naar de juiste locatie voor de aanleg van een warmtenet.

Aan de wieg van Warmte Verzilverd, het warmtenet in Mortsel

Aan de wieg van Warmte Verzilverd, het warmtenet in Mortsel

Het warmtenet Warmte Verzilverd is het eerste warmtenet in de provincie Antwerpen dat huishoudens van industriële restwarmte voorziet. Een warmtenet is vergelijkbaar met een centrale verwarming, maar dan voor een hele wijk. Het is een ondergrondse circulatieleiding die warmte van een warmtebron naar de warmtenemer brengt. Hier dus tussen het bedrijf Agfa Gevaert en de woonwijk Minerve.  

Restwarmte om je woning te verwarmen 

Bij een warmtenet gaat de warmte die vrijkomt bij de industriële processen van Agfa via geïsoleerde buizen naar de wijk Minerve. Deze warmte wordt gebruikt om het water van de verwarmingsinstallatie en het sanitair water op te warmen. Het afgekoelde water gaat terug naar Agfa waar het opnieuw opgewarmd wordt.  

De inwoners betalen niet meer dan de inwoners van een woning die hun woning en water verwarmen op aardgas. Door de (in de toekomst) 350 woningen met restwarmte te verwarmen besparen we 16.000 ton CO2. Dit komt overeen met zo’n 128 miljoen autokilometers. 

© Warmte Verzilverd
© Warmte Verzilverd

Een duurzame wijk   

In 2016 verkocht Agfa een stuk grond (in Edegem) dat ze niet meer gebruikte. Er ontstond redelijk snel een idee om hier een duurzame wijk op te bouwen. Naast vele andere vragen, kwam ook snel de vraag ‘hoe kunnen we deze wijk duurzaam verwarmen?’ naar boven. Omdat Agfa vlakbij lag, was de stap naar een eventueel warmtenet snel gezet.  

Een warmtenet opstarten is echter niet eenvoudig. Om zeker te zijn dat dit haalbaar en betaalbaar is, is er heel wat studiewerk nodig. Provincie Antwerpen gaf VITO de opdracht om hier een eerste verkennende studie uit te voeren. Uit deze verkenning bleek dat een warmtenet kans maakte. Provincie Antwerpen nam een actieve rol op bij het samenbrengen van de nodige partners en het oprichten van partnerschappen.   

Van voorbereiding tot eerste warmtelevering van Warmte Verzilverd 

In  2019 komt alles in een stroomversnelling. ZuidtrAnt-W, Ecopower en Kelvin Solutions scharen zich achter het project en richten Warmte Verzilverd op. Ze bekijken de technische kant van de zaak in detail en maken een bedrijfsplan op. In oktober van dat jaar worden de overeenkomsten met  Agfa en Revive ondertekend en kan alles van start gaan.  

De volgende stappen zijn een technisch ontwerp, besprekingen met aannemers, opmaak lastenboeken en het organiseren van infomomenten. In juli 2020 legt Cathy Berx, gouverneur van de provincie Antwerpen, symbolisch de eerste buis van het warmtenet. Na het afwerken van de eerste bouwfase gebruiken de inwoners van de nieuwe wijk sinds begin 2021 de restwarmte van Agfa.  

In de toekomst komen op er nog extra woningen bij en sluiten ook kringwinkel Opnieuw en Co, binnenspeeltuin Papayoe en drukkerij Triakon mee aan op het warmtenet. De gesprekken met toekomstige gebruikers lopen volop. Het warmtenet is daarom zo gemaakt dat het kan groeien. 

Minervewijk © Revive

Gerelateerde actie

Lokale besturen en landbouwbedrijven kunnen beroep doen op een energiemakelaar die hen helpt zoeken naar de juiste locatie voor de aanleg van een warmtenet.

SOLARISE laat de zon voor iedereen schijnen

SOLARISE laat de zon voor iedereen schijnen

©OM/AR architecten

SOLARISE stimuleert het gebruik van zonne-energie. En dit vooral op plaatsen waar het minder evident is, zoals bij historische en publieke gebouwen en bij gezinnen met een laag inkomen.  

Publieke gebouwen en vooral historische gebouwen hebben vaak een groot dakoppervlak. Ideaal voor zonne-energie. Bovendien willen steden en gemeenten vaak een voortrekkersrol spelen in de energietransitie. In de praktijk maken gemeenten echter te weinig gebruik van deze mogelijkheden. Bij historische gebouwen maakt de strikte regelgeving rond het vrijwaren van het historische karakter de zaken moeilijk. In het geval van publieke gebouwen (bv. scholen of  sporthallen) en sociale huisvestingsgebouwen lopen vele projecten dan weer vast op de financiering. Hier wil SOLARISE oplossingen voor zoeken. Via verschillende demonstratieprojecten en proeftuinen testen we hoe we de wettelijke en praktische belemmeringen kunnen wegnemen. Zo kunnen we levensvatbare business cases ontwikkelen. 

 

 

De gemeente Zoersel voorziet een nieuwe dorpszaal in de oude pastorij van Halle. Binnen het project SOLARISE testen ze de werking van thermische zonneleien op het dak die gekoppeld zijn aan een waterpomp met een ijsbuffersysteem. 

We bekijken ook hoe we nieuwe technologieën bij het brede publiek krijgen. Daarnaast onderzoeken we ook hoe de opwekking van zonne-energie geen problemen geeft voor het elektriciteitsnet door het testen van batterijen.  

Gerelateerde actie

We werken samen rond innovatieve hernieuwbare energieprojecten en helpen de informatie en geleerde lessen te verspreiden.